Część monograficzna tomu 2/2018 „Chowanny” pod redakcją Katarzyny Borzuckiej-Sitkiewicz została zatytułowana Społeczno-kulturowe implikacje współczesnych dyskursów zdrowia i choroby. Perspektywa edukacyjna. W kulturze współczesnych społeczeństw wysoko uprzemysłowionych, nazywanej w refleksji filozoficznej i socjologicznej kulturą późnej nowoczesności, identyfikuje się szereg zjawisk, które mogą być postrzegane w kategoriach dominującego dyskursu. Wśród nich najczęściej wskazuje się na indywidualizm, racjonalność, technologizację, komercjalizację różnych sfer życia czy hedonizm jako wyznacznik dobrostanu. Zjawiska te mają bezpośrednie odzwierciedlenie w stosunku do własnego ciała, wyrażają się w pojmowaniu zdrowia i choroby oraz w postawach wobec tych stanów u siebie i u innych, a także ujawniają się w specyficznych zachowaniach, które wprawdzie są związane ze zdrowiem, ale niekoniecznie w sensie pozytywnym (np. merkantylizacja podejścia do ciała, ujmowanie naturalnych procesów w kategoriach zdefiniowanych problemów medycznych itp.). Krytycznej analizie wymienionych zjawisk poświęcone są artykuły zawarte w monograficznej części niniejszego numeru „Chowanny”. Część z nich odnosi się wprost do przekazów związanych ze zdrowiem i chorobą obecnych we współczesnej rzeczywistości społeczno-kulturowej, część odwołuje się do nich pośrednio, ale łączy je perspektywa edukacyjna, koncentrująca się na możliwościach zmiany obowiązujących dyskursów w kierunku bardziej skutecznego zapobiegania potencjalnym deficytom oraz większego upodmiotowienia i włączenia społecznego osób naznaczonych goffmanowskim piętnem innego/chorego. Część Studia i rozprawy odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak problem alkoholowy w doświadczeniu społecznym, polityka oporu, rodzice skazani na karę pozbawienia wolności, dziecięce poznawania świata, zwrot ku rzeczom w kontekście historii wychowania.

Jeżeli poszukujesz odpowiedzi na pytanie jak wspierać osoby w spektrum autyzmu, niezależnie od ich możliwości intelektualnych, komunikacyjnych i społecznych. Jeżeli chcesz poczuć czym jest empatia dwukierunkowa, uwzględniająca wszystkie warianty neurotypów. Jeżeli chcesz znaleźć narzędzia skutecznej komunikacji, budowania relacji i unikania przemocy... Tak, to jest książka dla Ciebie.

Wyrażony w tytule niniejszego tomu rezerwat przestrzeni publicznej z pozoru stanowi dość kontrowersyjną kategorię opisu i wyjaśniania sytuacji społecznej osób niepełnosprawnych. W publikacji tej autorzy artykułów "rezerwatem" określają miejsca, np. dom, szkoły specjalne, świetlice integracyjne, zakłady pracy chronionej, gdzie osoby niepełnosprawne intelektualnie, z różnymi dysfunkcjonalnościami są instytucjonalnie oddzielone od świata osób pełnosprawnych. Oczywiście "rezerwatem" mogą być też fizyczne i psychiczne ograniczenia jednostki, które zamykają ją w specjalnej przestrzeni i skazują wręcz na wyobcowanie. Poszczególne rozdziały obejmują większość najtrudniejszych problemów osób niepełnosprawnych w społeczeństwie polskim, demaskują ich konteksty kulturowe i prawne oraz wskazują kierunki konstruowania strategii ukierunkowanych na integrację poprzez przygotowanie do jej wymogów zarówno samych niepełnosprawnych, jak i osób bez takich obciążeń.

Можливо, хтось із твоїх знайомих теж покинув свою домівку через війну. Хай око твоє буде гостре — вони потребують твоєї уваги та підтримки. Не засуджуй їхню поведінку, а спробуй зрозуміти, бо ти не знаєш, що твоїм знайомим довелося пережити. Вислухай їх і заохочуй інших послухати їхню історію. Не стій осторонь, якщо хтось із твого класу ображатиме чи цькуватиме твоїх знайомих. Пам’ятай: деколи навіть один добрий вчинок може змінити чиєсь життя.

Poznaj urzekającą historię przyjaźni Aliny i Sofii. Odkryj, jak dużo dobrego możesz zrobić, jeśli tylko otworzysz szeroko oczy. Książka „Dziewczynka, która miała oczy szeroko otwarte" ma na celu podniesienie świadomości wśród dzieci (w wieku 7-10 lat) i dorosłych (rodziców i nauczycieli) na temat problemów ludzi uciekających przed wojną i ich praw. Poprzez historię ukraińskiej uchodźczyni spotykającej w swojej nowej szkole wyjątkowo spostrzegawczą dziewczynkę, pokazuje, jak ważne jest zwracanie uwagi na innych, aby rozpoznać ofiary przestępstw — w tym przypadku ofiary zbrodni wojennych — i zaoferować im wsparcie.

Monografia zawiera ocenę jakości życia oraz ustalenie zależności między jakością życia a poziomem wsparcia społecznego osób chorych na padaczkę. Analizuje padaczkę w aspekcie klinicznym, definiując pojęcie padaczki i omawiając jej leczenie. Koncentruje się również na pojęciu jakości życia w naukach medycznych, a także na wybranych aspektach wsparcia społecznego, w tym istotnej roli takiego wsparcia w życiu osób chorych na padaczkę. Publikacja przedstawia metodologię, wyniki badań oraz dyskusję nad nimi w prezentowanym obszarze tematycznym

Ogólnopolski kwartalnik ukazujący się od 1956 roku. Prezentowane są w nim artykuły teoretyczne z zakresu szeroko pojętej pedagogiki oraz omówienie wyników badań, obejmujących funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie. Publikowane materiały dotyczą różnych subdyscyplin pedagogiki, m.in. pedeutologii, andragogiki, historii wychowania, pedagogiki społecznej, dydaktyki, psychologii edukacji, filozofii edukacji, a także wychowania estetycznego. Autorami tekstów pisanych w języku polskim lub angielskim są wybitni polscy i zagraniczni specjaliści.

Od Redakcji (fragment) Tematem organizującym treść artykułów tego zeszytu Przeglądu Socjologicznego jest szeroko pojmowana problematyka wsparcia społecznego. Świadczenie i otrzymywanie wsparcia w ramach kontaktów społecznych przebiega w określonej przestrzeni społecznej, a jeśli dotyczy podstaw bytowych w przestrzeni socjalnej. W ostatnich latach wskutek obserwowanego kryzysu zabezpieczających funkcji dwóch podstawowych struktur społecznych: rodziny i państwa oraz postępującej indywidualizacji życia i pauperyzacji znaczących grup społecznych, zachowania pomocowe, poprzez które członkowie społeczeństwa zaspokajają bardziej lub mniej podstawowe potrzeby, zyskują na znaczeniu. Studia podejmowane w ramach socjologii, gerontologii, polityki, pedagogiki społecznej, a także ekonomii ujawniają różne kierunki ich refleksji, dylematy badawcze i sposoby analizy problemu: wzorów i determinant zachowań pomocowych. Składające się na niniejszy tom artykuły dotyczą teoretycznych i empirycznych aspektów współczesnych studiów nad sieciami społecznymi, których treścią jest oferowanie lub świadczenie pomocy jednostkom w ramach ich różnych bezpośrednich kontaktów oraz w ramach struktur o zróżnicowanym poziomie ich zorganizowania, o różnym zasięgu przestrzennym. Rozważania podjęte w tym tomie cechuje pluralizm problemów badawczych, sposobów ich konceptualizacji, prezentacji, zastosowanych przez autorów podejść metodologicznych oraz zbiorowości społecznych, których potrzeby i dostęp do wsparcia uczyniono przedmiotem analizy. Wśród zbiorowości badanych są nie tylko grupy i kategorie społeczne powszechnie uznane jako doświadczające wielorakich deficytów i wymagające pomocy (żyjący w biedzie, osoby w podeszłym wieku), ale także środowiska, które wykazują tendencje do samoorganizowania się (np. środowiska lokalneosiedli, stowarzyszenia migrantów).

This issue of Sociological Review commemorates the 25th anniversary of the adoption by the UN General Assembly of The Convention on the Rights of the Child on November 20, 1989. It should be recalled that the beginnings of children’s studies and the sociology of childhood coincided in time with the introduction of this treaty, which established international standards for children’s protection and development. The Convention aims at safeguarding the youngest society members from different forms of abuse, exploitation and violence, as well as at promoting their rights to a decent standard of living and to broad social participation. The authors of the articles presented herein, representing the current sociological attitude towards children and youth, follow these assumptions. The articles thus mirror some important attributes of contemporary children’s studies – its cognitive multidimensionality, differentiated quantitative and qualitative methodologies, the shift from “research on children” to “research with children”, scholars’ interest in the results of comparative studies (especially the results of natural sciences), and the concern about the practical implementation of research outcomes. The main topics tackled in this collection of texts are children’s poverty and social inequalities rooted in the first phase of their life cycle, suffering and various risks experienced by children and teenagers, framed in both the national and international contexts, as well as children’s quality of life, youngsters’ well-being, youth participation, civic engagement and the new concept of investing in children. Children, considered as equal social actors and citizens – although still most vulnerable to abuse, discrimination and social exclusion – are presented in the framework of their complicated networks of relationships with peers, adults, collectivities and societies, the welfare state, social policy institutions and other organizations, with the notion to important factors decisive for their present life and their future.

Spis treści [Contents] Artykuły [Articles] Janusz Reykowski: Przemoc a realizacja celów grupowych: perspektywa makropsychologiczna [Violence as the recurring means of reaction in group conflicts: Societal perspective], doi 10.7366/1896180020174101, s. 112–129; Paulina Szostek: Zazdrość romantyczna: kluczowe koncepcje teoretyczne i narzędzia pomiaru [Romantic jealousy: Main theoretical conceptions and measurement instruments], doi 10.7366/1896180020174102, s. 130–141; Robert Balas, Joanna Sweklej: Rola procesów asocjacyjnych i formułowania sądów w nabywaniu i ekspresji postaw [The role of associative and propositional processes in attitude acquisition and expression], doi 10.7366/1896180020174103, s. 142–155; Andrzej Falkowski, Maria Sidoruk-Błach: Siła cech negatywnych w kształtowaniu się podobieństwa: implikacje dla budowania wizerunku marki miasta [The strength of negative features in shaping similarity: Implications for creating the brand image of a city], doi 10.7366/1896180020174104, s. 156–165; Aleksandra Pilarska, Anna Suchańska: Problem adaptacyjnej wartości empatii w kontekście jej związków z poziomem organizacji osobowości [The adaptive value of empathy in the context of its relation to the personality organization level], doi 10.7366/1896180020174105, s. 166–174; Nina Ogińska-Bulik, Magdalena Kobylarczyk: Rola zasobów osobistych i społecznych w kształtowaniu poczucia jakości życia u nastolatków – wychowanków domów dziecka [The role of personal and social resources in the development of a sense of the quality of life in adolescents-children’s homes], doi 10.7366/1896180020174106, s. 175–184. Metody [Methods] Alan Mandal, Marcin Moroń: Skala typów przywiązania do miejsca według typologii Davida M. Hummona (1992): ustrukturyzowana jakościowa metoda badania przywiązania do miejsca zamieszkania [Type of Place Attachment Scale based on Hummon’s (1992) typology: A structured qualitative method of place attachment measurement], doi 10.7366/1896180020174107, s. 185–204; Gabriela Czarnek, Piotr Dragon, Paulina Szwed, Bogdan Wojciszke: Kwestionariusz przekonań politycznych: własności psychometryczne [Political Beliefs Questionnaire: Psychometric properties], doi 10.7366/1896180020174108, s. 205–222; Anita Zbieg, Aleksandra Słowińska, Błażej Żak: Siła relacji interpersonalnej: wstępna weryfikacja koncepcji i metody pomiarowej [Strength of interpersonal relations: Introductory verification of the concept and measurement method], doi 10.7366/1896180020174109, s. 223–239.

W obszarze wsparcia rodziny z wieloma problemami, nazywanej rodziną dysfunkcyjną pracują obecnie dwie główne służby społeczne: pracownik socjalny i asystent rodziny. Razem z nimi często również pedagog szkolny, kurator sądowy, terapeuta rodzinny, lekarz i pielęgniarka środowiskowa, policjant dzielnicowy, terapeuta rodzinny, pracownicy organizacji pozarządowych. W książce zostały zaprezentowane - w sposób przystępny, opisowy, z przykładami - modele, zasady i metody pracy pracownika socjalnego oraz zasady i obszary jego współpracy z innymi przedstawicielami służb społecznych w ramach realizacji trzech głównych metod pracy socjalnej: z indywidualnym przypadkiem, grupowej i ze społecznościami.

Książka jest ukłonem w stronę polskich hospicjantów i przedstawicieli opieki paliatywnej, którzy z ogromnym oddaniem poświęcają się pracy na rzecz umierających i ich rodzin. Monograficzny opis tego środowiska społecznego, poszczególnym dawcom wsparcia może dostarczać nie tylko wskazówek dotyczących pojedynczych działań czy konkretnych rozwiązań organizacyjnych w sytuacji pomocowej, ale także umożliwia szersze spojrzenie na społeczny świat hospicyjno-paliatywny i własne w nim miejsce, dostarczając ,,społecznego lustra’’, w którym mogą zobaczyć siebie na tle innych działających podmiotów. Fenomen społecznego wsparcia ma charakter uniwersalny i sam w sobie stanowi niezwykle interesujący obszar badań. Pomysł prześledzenia go na przykładzie relacji kreowanych w obszarze działań ośrodków paliatywno-hospicyjnych, narzucał się w związku ze specyfiką tych instytucji, których praca definiowana jest właśnie w kategoriach wspierania a sami uczestnicy w dostarczaniu pomocy wykazują niezwykłą pomysłowość, zaangażowanie i szczere oddanie swoim podopiecznym. Wybór opieki paliatywno-hospicyjnej jako obiektu badań nie był więc przypadkowy. Wiązał się także z dotychczasowymi zainteresowaniami autorki oraz doświadczeniami płynącymi z kilkuletnich kontaktów ze światem opieki paliatywno-hospicyjnej w Polsce.